Ուկրաինայի անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին մեծացնում է Եվրոպայի նկատմամբ վտանգը

Հուլիսի 11-ին Լիտվայի մայրաքաղաք Վիլնյուսում մեկնարկելու է ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը, որի հիմնական թեման Ուկրաինան է: Կիևը ձգտում է միանալ դաշինքին և իր արևմտյան հովանավորներից ստանալ ռազմական օգնության նոր բաժին: Ինչպե՞ս կարձագանքեն ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրները Ուկրաինայի խնդրանքներին «ԱՄՆ նախագահ (Ջո) Բայդենը հայտարարել է, որ Ուկրաինան «պատրաստ» չէ ՆԱՏՕ-ին միանալու համար», - «Sputnik»-ին ասաց ռազմավարական վերլուծաբան և Բրյուսելի «CIPI» հիմնադրամի տնօրեն Պաոլո Ռաֆֆոնեն։ «Որոշ եվրոպացի դաշնակիցներ, Գերմանիան, նույնպես կասկածում են ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու Ուկրաինայի պատրաստակամությանը: Վիլնյուսում կայանալիք ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովում չի որոշվի ՆԱՏՕ-ին Ուկրաինայի անդամակցության հարցը: Այնուամենայնիվ, ինչ-որ «պայմանավորվածության» ձևով ՆԱՏՕ-Ուկրաինա խորհրդի շուրջ կարելի է համաձայնություն ձեռք բերել: Շատ պարզ է, որ ԱՄՆ-ն չի ցանկանում որևէ ուղիղ ռազմական առճակատում Ռուսաստանի հետ. դիրքորոշում, որը վերահաստատել են Բայդենը և (ԿՀՎ տնօրեն Ուիլյամ Բըրնսը. ՆԱՏՕ-ին Ուկրաինայի անդամակցության հարցը դուրս է սեղանից»: Չնայած Կիևի ռեժիմին՝ խրախուսելով շարունակել պայքարը Ռուսաստանի դեմ, չնայած ակնհայտ ձախողումներին՝ Ուկրաինայի լավ գովազդվող հակահարձակման սկզբում ԱՄՆ-ն և Գերմանիան վարանում են Ուկրաինան դարձնել ՆԱՏՕ-ի անդամ: Փոխարենը, ակնկալվում է, որ ԱՄՆ-ն, Մեծ Բրիտանիան, Ֆրանսիան և Գերմանիան Կիևին կտրամադրեն անվտանգության որոշակի երաշխիքներ՝ ապահովելու արևմտյան ռազմական օգնության կանոնավոր մատակարարումը: «Չեմ կարծում, որ այն պատրաստ է անդամակցել ՆԱՏՕ-ին», - «CNN»-ին ասել է նախագահ Ջո Բայդենը կիրակի հրապարակված հարցազրույցում։ ԱՄՆ նախագահը նշել է, որ ՆԱՏՕ-ին անդամակցելը նշանակում է բավարարել «բոլոր որակավորումները՝ ժողովրդավարացումից մինչև մի շարք այլ հարցեր»։ Ուկրաինայի ղեկավարությունը, ըստ երևույթին, «հոռետեսորեն» է վերաբերում գալիք գագաթնաժողովի օրակարգին: Ուկրաինայի արտաքին գործերի նախարար Դմիտրի Կուլեբան ափսոսանք է հայտնել, որ Արևմուտքը դեռևս պետք է հստակություն մտցնի ՆԱՏՕ-ին՝ երկրի անդամակցության ճանապարհի վերաբերյալ:

«Ուկրաինայի՝ ՆԱՏՕ-ին միանալը կմեծացնի, ոչ թե կնվազեցնի Ռուսաստանի (և, հնարավոր է, Չինաստանի) հետ ապագա ռազմական հակամարտության վտանգը», - ասել է «Այլընտրանք Գերմանիայի համար» (AfD) Եվրախորհրդարանի անդամ Գունար Բեկը։ Այս մասին «Sputnik»-ին հայտնել է ԵՄ խորհրդարանում ինքնության և ժողովրդավարության խումբը։ «Ոչ մի ողջամիտ մարդ չէր կարող նման պատերազմ ցանկանալ»։ Մեկ այլ կարևոր խնդիր է Ուկրաինային սպառազինությունների նոր պոտենցիալ մատակարարումները: Ե՛վ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Սթոլթենբերգը, և՛ ԵՄ արտաքին քաղաքականության պատասխանատու Ժոզեֆ Բորելը վերջերս զգուշացրել են, որ ուկրաինական հակամարտությունը հանգեցնում է Եվրոպայի զինամթերքի պաշարների արագ սպառմանը: «Առայժմ ԵՄ կառավարությունները վճռական են աջակցել Ուկրաինային նույնիսկ սեփական ռազմական պաշտպանունակության հաշվին», - ասել է Բեկը: «Արդյոք սա խնդիր է, կախված է շուտով ռազմական հակամարտության մեջ ներքաշվելու հավանականությունից: Ոչ ոք չի կարող հստակ պատասխանել այս հարցին: Իմ սեփական տեսակետն այն է, որ Եվրոպան չպետք է վտանգի սրի ուկրաինական հակամարտության` ավելացնելով զենքի մատակարարումները Ուկրաինա»։ «Sputnik»-ի զրուցակիցները նշել են, որ եվրոպական և ամերիկյան զենք արտադրողներն ուղղակիորեն գերշահույթ են ունենում ԵՄ զենքի պաշարների սպառումից, քանի որ նրանք «միլիարդներ են շահելու ռազմական ծախսերի ընդհանուր աճից»: «Հավանաբար, տարբեր ազգային ռազմական համալիրներ դա դիտարկում են որպես հնացած սպառազինությունից ազատվելու և ԱՄՆ-ից նորը գնելու կամ ազգային արտադրությունը մեծացնելու հնարավորություն»,- նշել է Ռաֆֆոնը։ Բեքի խոսքերով, «ԵՄ գրեթե բոլոր քաղաքական գործիչները, հատկապես Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը սերտ կապեր ունեն ԱՄՆ բիզնեսի և ֆինանսների հետ»: Բացի այդ, Ուկրաինա մահաբեր կասետային զինամթերք ուղարկելու Վաշինգտոնի որոշումը անհանգստություն է առաջացրել ՆԱՏՕ-ի ներսում՝ հաշվի առնելով, որ դաշինքի անդամ երկրների մեծ մասը ստորագրել են 2008թ. Կասետային զինամթերքի մասին կոնվենցիան (CCM): ՆԱՏՕ-ի 31 անդամներից միայն ութ երկրներ չեն վավերացրել պայմանագիրը մինչ այժմ: Կասետային զինամթերքն արգելվել է այդ ոչ ճշգրիտ զինատեսակները քաղաքացիական անձանց հասցվող վնասի պատճառով: Ավելին, չպայթած զինամթերքը շարունակում է լուրջ վտանգ ներկայացնել խաղաղ բնակիչների համար հակամարտությունների ավարտից հետո: Իսպանիայի պաշտպանության նախարար Մարգարիտա Ռոբլսը մասնավորապես քննադատել է Վաշինգտոնին՝ ուկրաինացի զինվորականներին կասետային արկերով զինելու որոշման համար։ «Իսպանիան, հիմնվելով Ուկրաինայի հետ ունեցած ամուր կապերի վրա, նույնպես հաստատակամ է, որ որոշակի զենքեր և ռումբեր չեն կարող մատակարարվել ոչ մի դեպքում», - հուլիսի 8-ին հայտարարել է Ռոբլսը։

Ընդհանուր առմամբ, Վիլնյուսի գալիք գագաթնաժողովը պետք է դառնա ՆԱՏՕ-ի միասնության լակմուսի թուղթ, ըստ ԱՄՆ հիմնական մամուլի: Դաշինքի հետ կապված բազմաթիվ հարցեր կան, բացի Ուկրաինայից, և նրա ցանկությունն է ավելի շատ զենք ձեռք բերել և միանալ դաշինքին։ Այսպիսով, դաշինքը պայքարում է Շվեդիան իր 32-րդ անդամը դարձնելու համար, բայց Թուրքիան շարունակում է առարկություններ հնչեցնել: Գնաճի և տնտեսական անկման հետևանքով տուժած ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների մեծ մասը հետ է մնում տարեկան ռազմական ծախսերի վաղեմի նպատակներից: Որպես լրացում նշենք, որ դաշինքը դեռ պետք է փոխզիջման հասնի այն հարցում, թե ով կգլխավորի ՆԱՏՕ-ն որպես հաջորդ գլխավոր քարտուղար: Միության այս բացակայությունն արդեն իսկ ստիպել է Սթոլթենբերգին երկարաձգել իր լիազորությունները ևս մեկ տարով։