Կարո՞ղ է Պուտինի այցը Հյուսիսային Կորեա վերակենդանացնել Սառը պատերազմի ժամանակաշրջանի ռազմական դաշինքը

Բացահայտելով վերջին 24 տարում Պուտինի՝ Հյուսիսային Կորեա կատարած առաջին այցի ենթատեքստը

Երեքշաբթի և չորեքշաբթի ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Փհենյան կատարած այցի պատմական, ռազմավարական և կառուցվածքային իմաստները մեկնաբանելու համար բանալի արտահայտություններն են՝ «ինը ամիս» և «24 տարի»:

Նախ՝ Հյուսիսային Կորեա-Ռուսաստան գագաթնաժողովը տեղի է ունենում 2023 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Հեռավոր Արևելքում գտնվող Ռուսաստանի «Վոստոչնի» տիեզերակայանում Պուտինի և Հյուսիսային Կորեայի առաջնորդ Կիմ Չեն Ընի հանդիպումից ինը ամիս անց՝ Ուկրաինայում շարունակվող պատերազմի ֆոնին։

Առավել կարևոր է այն փաստը, որ Պուտինը 24 տարվա մեջ առաջին անգամ կայցելի Հյուսիսային Կորեա։ Պուտինը վերջին անգամ Հյուսիսային Կորեա է այցելել 2000 թվականի հուլիսի 19-20-ը՝ նույն թվականի մայիսի 7-ին Ռուսաստանի նախագահի պաշտոնը ստանձնելուց երկու ամիս անց: 1922 թ․ ԽՍՀՄ հիմնադրման օրվանից նա Խորհրդային միության կամ Ռուսաստանի միակ առաջնորդն է, որը ոտք է դրել Հյուսիսային Կորեա: Պուտինի առաջին այցը Հյուսիսային Կորեա մոտ քառորդ դար անց իրավամբ պատմական իրադարձություն կլինի:

Հյուսիսային Կորեայի առաջնորդ Կիմ Չեն Ընի հետ Պուտինի հանդիպման արդյունքում պարզ կդառնա, թե ինչպես է այս ինը ամսվա ընթացքում առաջին գագաթնաժողովը արձագանքելու միջազգային խնդիրներին, ինչպես նաև կհանգեցնի պատմական և ռազմավարական հանգուցային իրադարձությունների, որոնք թաքնված են Պուտինի՝ 24 տարվա ընթացքում Փհենյան առաջին այցի մեջ: Ինչպիսին էլ լինի արդյունքը, այն անպայմանորեն լուրջ հետևանքներ կունենա Հյուսիսային Կորեա-Ռուսաստան հարաբերությունների ապագայի, ինչպես նաև Հյուսիսարևելյան Ասիայի իրավիճակի և համաշխարհային միջազգային քաղաքականության համար:

Վերաձևակերպելով Հյուսիսային Կորեա-Ռուսաստան հարաբերությունները

Ամենաուշագրավն այն է, թե ինչպես են Չեն Ընը և Պուտինը վերաձևակերպելու իրենց երկկողմ հարաբերությունները: Մասնավորապես, շատերը ցանկանում են տեսնել, թե արդյոք նրանք կփոփոխեն իրենց Բարեկամության, փոխգործակցության և փոխօգնության պայմանագիրը, որը ստորագրվել է 2000 թ. փետրվարի 19-ին, և եթե այո, ապա ինչպես:

«Ռոդոնգ Սինմուն» թերթում հրապարակված մամուլի հաղորդագրության մեջ, հունվարին ԱԳ նախարար Չոե Սոն Հուի՝ Ռուսաստան պաշտոնական այցից անմիջապես հետո, ասվում է, որ «բավարար պայմանավորվածություն» է ձեռք բերվել երկու կողմերի հարաբերությունները «նոր իրավական հարթության վրա» տեղափոխելու համար։

Սա հնարավորություն է ստեղծում վերանայելու պայմանագիրը, որը գործում է որպես Հյուսիսային Կորեայի և Ռուսաստանի երկկողմ հարաբերությունները կարգավորող հիմնական իրավական փաստաթուղթ:

Հարց է առաջանում, թե արդյոք հարաբերությունները կբարձրացվեն «ռազմավարական համագործակցային գործընկերության» մակարդակի, ինչպես Հարավային Կորեայի և Ռուսաստանի դեպքում, թե հանդիպումը կվերականգնի Սառը պատերազմի դաշինքը՝ արտաքին ուժերի կողմից զինված հարձակման դեպքում հետ բերելով անհապաղ ռազմական միջամտություն նախատեսող կետը:

1961 թվականի հուլիսի 6-ին Խորհրդային միության և Հյուսիսային Կորեայի կողմից ստորագրված Բարեկամության, փոխգործակցության և փոխօգնության պայմանագիրը սահմանում է, որ «եթե պայմանավորվող կողմերից որևէ մեկը ենթարկվի զինված հարձակման որևէ պետության կամ կարգավիճակ ունեցող կոալիցիայի կողմից, մյուս կողմը պետք է անհապաղ տրամադրի ռազմական և այլ օգնություն իր տրամադրության տակ եղած բոլոր միջոցներով»․ սակայն կողմերը չկարողացան երկարաձգել այն՝ կապված այդ կետի պահպանման վերաբերյալ տարաձայնությունների հետ: