Բահը մարտիկի ընկերն է. մի խրամատային գործիքի պատմություն

Պաշտպանական կառույցներն ու դաշտային ամրությունները միշտ էլ եղել են, և նրանց կառուցման համար անհրաժեշտ են եղել գործիքներ։ Մուրճը, կացինը, սղոցը և, վերջապես, բահը երկու հազար տարի շարունակ բոլոր բանակների զինվորների հավատարիմ օգնականներն էին։

Ինքնախրամատավորման համար այս գործիքը ի հայտ եկավ համեմատաբար վերջերս՝ մոտ մեկուկես դար առաջ, և աշխարհի բոլոր բանակներում փրկեց տասնյակ հազարավոր զինվորների կյանքեր։

19-րդ դարի երկրորդ կեսին հրազենի զարգացմանը համընթաց՝ հետևակը սկսեց մեծ կորուստներ կրել հրաձգային զենքից։ Այդ ժամանակ դանիական հետևակային կապիտան Մ.Լինեմանը արտոնագրեց մի պարզ թվացող, բայց շատ արդյունավետ գործիք, որը նախատեսված էր յուրաքանչյուր զինվորի համար՝ փոքրիկ բահ:

Պատենտը տրվել է 1869 թվականին, սակայն գործիքը չի արմատավորվել իր հայրենիքում, այլ դուր է եկել ավստրո-հունգարական և ռուսական բանակներին։ Ռուսաստանը անմիջապես 60 հազար շեղբերի պատվեր էրտվել՝ առատաձեռնորեն վճարելով դրանց համար 30 հազար ռուբլի։

Բահը այդքան էլ երկար չէր, ընդամենը 50 սմ: Դրանով յուրաքանչյուր զինվոր կարող էր արագ պառկել ու փորել՝ մարտը վարելու և թշնամու գնդակներից պաշտպանվելու համար: Հետաքրքիր է, որ չնայած անվանմանը, սակրավոր բահը տրվում է ոչ թե սակրավորներին, այլ բոլոր հետևակայիններին։ Սակրավորներն օգտագործում են մեծ թիակ BSL-100:

Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ բահը օգտագործվել է ինչպես պաշտպանության, այնպես էլ հարձակման համար։  Այն ակնթարթորեն հանվում էր գոտուց։ Լավ սրված լինելով՝ այն վերածվում էր հնագույն մարտական ​​կացինի։ Բահն օգտագործելու համար զինվորականները մշակել էին հատուկ վարժանքնե։ Բահի նետումը հատուկ էֆեկտ էր տալիս։

Այս գործիքը օգտագործվել է ոչ միայն մարտական ​​գործողություններում: Բահի օգնությամբ կարելի էր սնունդ տաքացնել կամ եփել, մանրացնել վառելափայտը, սրել վրանի ցցերը, հեռացնել խանգարող ծառերի արմատները։ Մեքենավարների համար բահը կարող է նաև անփոխարինելի օգնական դառնալ. այն օգտագործվում է որպես ամբարձիչ հենարան կամ պարզապես  մեքենան ձյունից կամ ցեխից ազատելու համար:

Սակրային այս գործիքը դեռևս  զինվորների տեխնիկայի մի մաս է մնում, և աշխարհի շատ բանակներ փորձում են կատարելագործել այն: