«Ահեղ Դատաստանի» պատերազմը. իսրայելական բանակի մարտավարությունը
1973 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Իսրայելի դեմ Եգիպտոսի և Սիրիայի նախաձեռնությամբ ծագեց «Յոմ Կիպուրի» կամ «Ահեղ Դատաստանի» պատերազմը: Վերջիններին աջակցում էին 6 պետություններ՝ Իրաքը, Հորդանանը, Ալժիրը, Կուբան, Մարոկկոն և Թունիսը: Եգիպտոսի զորքերի թիվը կազմում էր ավելի քան 700, Սիրիայինը՝ 150 հազար զինվորի։ Արաբական կողմից Իսրայելի դեմ պայքարող միացյալ զորքերի թիվը հասնում էր 100 հազարի:
Պատերազմի սկզբում Իսրայելը զորքերի (115.000հոգի) և ռազմական տեխնիկայի քանակով (շուրջ 2000 տանկ, մոտ 500 մարտական ինքնաթիռ, շուրջ 90 ուղղաթիռ և 58 ռազմանավ) զգալիորեն զիջում էր թշնամուն:
Իսրայելի հրամանատարության պլանն էր ՝ ապավինելով գրավյալ տարածքներում նախապես պատրաստված պաշտպանական գծերին, հետ մղել արաբական զորքերի հարվածները և կանխել նրանց՝ դեպի Իսրայել ներթափանցումը և ճեղքման դեպքում խորքային հզոր հակագրոհներով հաղթել նրանց՝ վերականգնելով իրավիճակը:
Կազմակերպվեց գաղտնի զորահավաք, որի արդյունքում զորքերի թիվը հասավ ավելի քան 415 հազարի:
Պահեստազորի զինվորները զորակոչվելուց հետո իսկույն նետվում էին սիրիական ճակատ: Ստեղծված իրավիճակի բարդության պատճառով պահեստազորայիններին զորակոչելուց անմիջապես հետո, ժամանակ չծախսելով պահեստազորային մշտական անձնակազմեր ստեղծմանը, կցում էին հրասայլերին և ուղարկում ճակատ:
Թշնամու՝ օդային պաշտպանության հարցում թերանալը Իսրայելին հնարավորություն տվեց ամրապնդել իր օդուժը:
Իսրայելական օդուժի մի քանի օդանավներ, հասնելով թշնամական մայրաքաղաք Դամասկոս և Եգիպտոսի խորքեր՝ ոչնչացրին գետնին կայանված թշնամական ողջ օդուժը, ռմբակոծեցին օդանավակայանների թռիչքուղիները և հողին հավասարեցրին սիրիական բանակի դամասկոսյան կենտրոնակայանը:
Եգիպտական բանակը աստիճանաբար սկսեց նվազեցնել ակտիվությունը, և հոկտեմբերի 10-ին սկսվեց օպերատիվ դադար, որը տևեց մինչև հոկտեմբերի 13-ը։ Այդ ամենը թույլ տվեց Իսրայելին նախաձեռնությունը վերցնել իր ձեռքը և արևելյան ճակատում կասեցնել սիրիական զորքերի առաջընթացը։
Հոկտեմբերի 22-ին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը, ԽՍՀՄ-ի և ԱՄՆ-ի նախաձեռնությամբ, որոշում ընդունեց, որը հորդորում է երկու կողմերին դադարեցնել ռազմական գործողությունները` զորքերը թողնելով իրենց դիրքերում: Հոկտեմբերի 24-ին սիրիական ճակատում ռազմական գործողությունները դադարեցին: Եգիպտական հրամանատարությունը նույնպես կատարել է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձեւը: Իսկ Իսկ Իսրայելը շարունակում է իր հարձակումը՝ գրավելով մի շարք տարածքներ:
Յոմ Կիպուրի պատերազմում փոքրիկ, անդաշնակից և տարածաշրջանային գերտերություններին դեմ մեն-մենակ մնացած Իսրայելը բացառիկ հաղթանակ տարավ՝ չափազանց մեծ կորուստների գնով՝ շուրջ 2800 զոհ, 5,600 վիրավոր, 508 գերեվարված և անհայտ կորած:
Ավելացնել նոր մեկնաբանություն