Ինչո՞վ է պայմանավորված Ալիևի հերթական ակտիվացումը. քաղաքագետ
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հերթական ակտիվացումը պատահական չէ և պայմանավորված է մի շարք գործոններով։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այս տեսակետը հայտնեց քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը` մեկնաբանելով Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի վերջին հայտարարությունները։
Ալիևը հունվարի 7-ին տեղական լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցում հայտարարել է, որ Հայաստանը սպառնալիքներ է ստեղծում տարածաշրջանային անվտանգության համար, մոտ 30 տարի Հայաստանը կառավարել են «ֆաշիստական գաղափարախոսության» կրողները, որոնք երկիրը ձևավորել են «իրենց նմանությամբ»: Ալիևը փաստացի սպառնացել է հնարավոր ռազմական միջամտությամբ՝ նշելով, որ եթե Հայաստանն ինքնուրույն չազատվի այդ «ֆաշիստական» դրսևորումներից, ապա Ադրբեջանը ստիպված կլինի գործել։ Ալիևը նաև հայտարարել է, որ Հայաստանը չպետք է աշխարհագրական խոչընդոտ լինի Թուրքիայի և Ադրբեջանի միջև՝ կրկին սպառնալով այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքի» բացմամբ:
«Ադրբեջանը պատերազմական էսկալացիայի որոշում ինքնուրույն չի կարող կայացնել, ինչպես չի կայացրել 2020 թ.։ Այստեղ պետք են արտաքին հովանավորներ, իսկ Ադրբեջանն այդպիսիք ունի։ Եվ «Ստրատֆորի» այն տեսակետը, որ եթե ընտրության կարիք լինի, ԱՄՆ-ն կընտրի Ադրբեջանին, պատահական չէ»,- ասաց Դանիելյանը։
Դանիելյանը նորություն չի համարում Ալիևի ագրեսիվ հռետորաբանությունը` հիշեցնելով Ադրբեջանի պահանջների իրականացման նախորդ դեպքերը։
«Դասագրքերի փոփոխությունը, ազգային խորհրդանիշների փոփոխությունը, եկեղեցու դեմ պայքարը, սփյուռքը կազմալուծելը հենց Ադրբեջանի պահանջներն են։ Եվ Հայաստանի գործող կառավարությունն այդ պահանջներն արդեն վաղուցվանից քայլ առ քայլ իրականացնում է։ Այդ համատեքստում են նաև հերոսի կոչում ունեցող ու Արցախյան առաջին պատերազմում դերակատարում ունեցած զինվորականների նկատմամբ քրեական գործերը։ Այսինքն` այդ դենացիֆիկացիան ու դելիմիտարիզացիան իրականացնում է ՀՀ գործող ռեժիմը, ինչի մասին շատ բաց խոսում է Ադրբեջանի նախագահը, երբ ասում է` կա՛մ դուք կանեք, կա՛մ մենք կանենք։ Եթե Ադրբեջանի նախագահը տեսնում է, որ կարողանում է հասնել առավելագույն զիջումների, ինչո՞ւ չփորձի դա անել ու շանտաժի ենթարկել գործող ռեժիմին»,- նշեց Դանիելյանը։
Նա ընդգծեց` Ալիևի հերթական ակտիվացումը պայմանավորված է մի շարք գործոններով։
Առաջինը ռուս-թուրքական, ռուս-ադրբեջանական հարաբերությունների սրումն է, նաև ադրբեջանա-իրանական հարաբերություններում առաջ եկած խնդիրները։ Այս համատեքստում, ըստ Դանիելյանի, Ադրբեջանի նախագահը հասկացնել է տալիս, որ պատրաստ է դառնալ ԱՄՆ-ի ռազմավարական դաշնակիցը։
Բացի այդ աշխարհում լայնորեն ընթանում է սահմանների վերաձևման գործընթաց, անգամ ԱՄՆ նախագահն է հայտ ներկայացնում մի քանի երկրների տարածքների նկատմամբ։ Այս հանգամանքը ևս, քաղաքագետի խոսքով, Ադրբեջանի համար լավ հնարավորություն է թուրքական երազանքն իրականացնելու համար։
Դանիելյանը նշեց, որ ԱՄՆ-ում իշխանության փոխանցման գործընթաց է տեղի ունենում` հիշեցնելով, որ 2020 թ. պատերազմը ևս սկսվեց նման իրողության պայմաններում։ Բացի այդ, միջազգային ասպարեզում Թուրքիան էլ իր հերթին է ակտիվացել, ինչը, քաղաքագետի համոզմամբ, Ադրբեջանի համար լավ հնարավորություն է ինչ-որ փոփոխությունների հասնելու։
Ալիևն իր ասուլիսում նաև հայտարարել էր, որ ՀՀ-ին առաջարկել է սահմանազատման հանձնաժողովների հերթական հանդիպումը անցկացնել հունվարին։ Դանիելյանը չի բացառում, որ այս առաջարկի տակ տարածքային նոր պահանջներ են քողարկված, օրինակ` Ոսկեպարի, Երասխի, կամ այլ տարածքների ու ստրատեգիական դիրքերի, բարձունքների մասին։
«Սա կարելի է համարել շանտաժ։ Ժամանակն Ադրբեջանի համար սուղ է, քանի դեռ ուկրաինական կոնֆլիկտը չի դադարել, Իրանը ԱՄՆ-ի և Իսրայելի ճնշման տակ է, տնտեսական իրավիճակը Իրանում ևս շատ ահավոր է։ Եվ քանի դեռ Ռուսաստանի ու Իրանի ուշադրությունը շեղված է, սա հարմար իրավիճակ է մաքսիմալը ստանալու համար։ Իսկ մաքսիմալը դա այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքն» է»,- ասաց Ստեփան Դանիելյանը։
Ավելացնել նոր մեկնաբանություն