համապարփակ

Քաղաքացիական պաշտպանությունը Շվեյցարիայում. պաշտպանական ամրություններ և ապաստարաններ

Քաղաքացիական պաշտպանությունը համապարփակ պաշտպանության համակարգի անբաժանելի բաղադրիչն է: Այն ներառում է գործողությունների բավականին լայն շրջանակ, որն ուղղված է բնակչության պատրաստվածության բարձրացմանը՝ ռազմական ագրեսիայի, բնական և տեխնածին աղետների կամ այլ արտակարգ իրավիճակների և դրանց հետևանքների դեպքում: Ի հավելումն արտակարգ իրավիճակների հետևանքների չեզոքացման գործընթացին ինչպես կանոնավոր բանակի, այնպես էլ պահեստազորիև աշխարհազորի մասնակցությանը, կարևոր է նաև քաղաքացիական պաշտպանության մեկ այլ կարևոր բաղադրիչի՝ ապաստարանների և բունկերների կառուցումը

Այս առումով ցուցիչ է Շվեյցարիայի փորձը։ Երկու համաշխարհային պատերազմների միջև ընկած ժամանակահատվածում շվեյցարացիները դրսևորեցին զարմանալի եռանդ և վճռականություն՝ ավարտին հասցնելով և կատարելագործելով Ալպերում 19-րդ դարի վերջին կառուցված ամրությունները՝ ի վերջո ստեղծելով հայտնի «Շվեյցարիայի ազգային ռեդուտը»:

 

Շվեյցարիայի ազգային ռեդուտ

Չնայած սառը պատերազմից հետո Շվեյցարիայի զինված ուժերը սկսեցին մասնավոր հատվածին վաճառել լեռներում տեղակայված բունկերներ և կրակակետեր, 2022 թվականին Ուկրաինայում ռազմական հակամարտության սկսվելուց հետո ԶՈՒ ղեկավարությունը փոխեց իր դիրքորոշումը: 2023 թվականին «բանակի ղեկավար» Թոմաս Սյուսլին հայտարարեց, որ դադարեցնում է նույնիսկ գաղտնազերծված կրակակետերի վաճառքը:

Դժվար է ասել, թե որքանով են արդյունավետ այդ ամրություններն ու ապաստարանները գործնական առումով, դրանք երբեք չեն գործել ակտիվ մարտական գործողությունների ժամանակ։  Մյուս կողմից, դա լավագույնս խոսում է դրանց արդյունավետության օգտին, քանի որ այս բարդ համակարգի գոյությունը դարձել է պոտենցիալ հակառակորդի՝ ռազմական ճանապարհով սեփական նպատակներին հասնելու տարբերակը կանխող գործոն։


Ինչ վերաբերում է քաղաքացիական պաշտպանությանը, ապա ներկայիս համակարգը սկսել է ձևավորվել Սառը պատերազմի ամենաթեժ պահին՝ 1960-ական թվականներին։  Այսօր Շվեյցարիայի քաղաքացիական պաշտպանության օրենսդրությունը նախատեսում է, որ Համադաշնության յուրաքանչյուր քաղաքացի իրավունք ունի տեղ ունենալ ստորգետնյա ռմբապաստարանում: Գործնականում Շվեյցարիան միակ երկիրն է, որի ամբողջ բնակչությունն  փաստացիորեն ապահովված է ապաստարանով:

 

Շվեյցարիայի քաղաքացիական ապաստարաններ


1963 թվականին ստեղծվեց Շվեյցարիայի բնակչության և քաղաքացիական պաշտպանության դաշնային գերատեսչությունը (Bundesamt für Bevölkerungsschutz, BABS), որի խնդիրն էր կազմակերպել և վերահսկել երկրում քաղաքացիական պաշտպանության ապաստարանների համակարգի կառուցման նախագծերը:

Ըստ BABS-ի տվյալների ՝ 2022 թվականի վերջին Շվեյցարիայում կար մոտ 370,000 ապաստան, որտեղ կարող էր տեղավորվել 8,9 միլիոն մարդ: Միջին հաշվով դա բնակչության 107% - ն է, չնայած հինգ կանտոններում ցուցանիշները 100% - ից ցածր են:

Շվեյցարիայում 1962 թվականից ի վեր ապաստարանների և ընդհանուր առմամբ քաղաքացիական պաշտպանության համակարգի կառուցման վրա ծախսվել է մոտ 12 միլիարդ ֆրանկ: Ծախսերի ամենաակտիվ փուլը շարունակվեց մինչև 1980-ականների սկիզբը: Կանտոնները (դաշնային կազմավորումները) և համայնքները (քաղաքապետարանները) կրում են ապաստարանների տարածքի և սպասարկման ծախսերը:

Մինչև 2000-ականների սկիզբը Շվեյցարիայում կառուցվող բոլոր բնակելի համալիրներն ու տները պետք է ունենային նաև ապաստարաններ։  Վերջին տարիներին ապաստարաններով ապահովելու քաղաքականությունը փոքր-ինչ մեղմացել է, նոր շենքերի կառուցումը սկսել են թույլատրել առանց դրանց:  2023 թվականի մայիսին BABS-ը հայտարարեց, որ արդեն կառուցված 7 մահճակալանոց ապաստարանները աստիճանաբար կփակվեն և կվաճառվեն մասնավոր հատվածին։ Խոսքը 100 հազար ապաստարանների մասին է, որոնց ընդհանուր տարողությունը 700 հազար է։  Փոխարենը որոշվեց կենտրոնանալ հանրային խոշոր ապաստարանների վրա ։

Այս որոշումն արդարացվում էր նրանով, որ 1980-ական թվականներից և հատկապես սառը պատերազմի ավարտից հետո փոքր ապաստարանները սկսեցին օգտագործվել ոչ նպատակային առումով. ինչ-որ մեկը այնտեղ հին իրեր է պահում, ինչ-որ մեկը ՝ գինի։  Դրանցից մի քանիսը օգտագործվում են որպես խանութներ։

Պատճառներից մեկն այն է, որ շատ ապաստարաններում օդափոխության և օդորակման համակարգերը տեղադրվել են մոտ հիսուն տարի առաջ, իսկ դրանց պահեստամասերի արտադրությունը վաղուց դադարեցվել է, և փոքր ապաստարանների հետագա արդիականացումը չափազանց թանկ կլիներ:

Այնուամենայնիվ, կան դեպքեր, երբ խոշոր ապաստարանները տարբեր պատճառներով դուրս են բերվել շահագործումից, բայց, որպես կանոն, նրանց համար նույնպես հաջողվել է նոր կիրառություն գտնել:

Լոզանի գլխավոր կայարանի հին Փոստային բաժանմունքի տակ գտնվող 350 քառակուսի մետր մակերեսով ապաստարանը տարիներ առաջ շահագործումից հանվել է, և այժմ գտնվում է «Ապաստարանում» խորագրով ցուցահանդեսում: Բեռնի նախկին ապաստարաններից մեկում գործում է գրախանութ, իսկ Ցյուրիխում՝ եկեղեցի ։  Ապաստարաններն օգտագործվում են նաև զվարճանքի (գոլֆ, հրաձգարան, լեռնագնացություն) և սոցիալական միջոցառումներ անցկացնելու համար: Վերջին տարիներին նման ապաստարանները օգտագործվել են նաև արտագաղթողներին և փախստականներին ընդունելու և տեղավորելու համար:

Sonnenberg թունելը հատուկ տեղ է զբաղեցնում Շվեյցարական ապաստարանների շարքում: Այն գտնվում է Լյուցեռն քաղաքի մոտ, կառուցվել է 1971-1976 թվականներին, ունի 1550 մետր երկարություն։  Ժամանակին Այն նախատեսված էր 20 000 բնակիչների պաշտպանության համար։

1987 թվականին անցկացված միակ փորձարկման ընթացքում 20 հազար քաղաքացիների ապաստարաններում տեղավորելու հարցում դժվարություններ են առաջացել։  Պարզվեց, որ ցերեկային ժամերին ապաստարանը ամբողջ հզորությամբ շահագործելը գրեթե անհնար է, և որոշվեց կրճատել նրա տարողությունը  մինչև 10000 մարդ։ Սառը պատերազմի ավարտից հետո պահպանման բարձր ծախսերի և բնական աղետներից հետո արագ օգտագործման սահմանափակ հնարավորության պատճառով որոշվեց կրճատել ապաստարանի տարողությունը մինչև 2000 մարդ:

Այնուամենայնիվ, ապաստարաններն ու բունկերները Շվեյցարիայի ապրանքանիշերից են: Դրանք մեծ հետաքրքրություն են առաջացրել տարբեր երկրների քաղաքական և ֆինանսական էլիտաների շրջանում. որոշ շվեյցարական ընկերություններ նույնիսկ միլիոնատերերին առաջարկում են շքեղ և թանկարժեք բունկերներ: Իհարկե, դրանք ոչ միայն կյանքեր փրկելու, այլև ապոկալիպտիկ սցենարի դեպքում հարուստ ապրելակերպ պահպանելու համար են:

2010 թվականին Լիբիայում տեղի ունեցած ժողովրդական ապստամբության ժամանակ հեռուստատեսությամբ ցույց տվեցին, թե ինչպես են ցուցարարները Ալ-Բայդա քաղաքում հարձակվել Մուամմար ալ-Կադդաֆիի  առանձնատներից մեկի վրա։  Տեսանյութում նկարահանվել է նաև Ջամահիրիայի նախկին առաջնորդի բունկերը՝ օդորակման և օդափոխության համակարգով, որը կառուցվել է շվեյցարական ընկերության կողմից: Շվեյցարական ընկերությունները աշխատել են նաև Իրաքում 1980-ական թվականներին՝ Սադամ Հուսեյնի համար կառուցելով ստորգետնյա ապաստարաններ։

Շվեյցարիան իր առավել քան ընդգծված չեզոք դիրքորոշմամբ, գործնականում թշնամիներ չունենալով՝ շարունակում է արդիականացնել իր քաղաքացիական և համընդհանուր պաշտպանության համակարգը:

Շվեյցարացիները խուսափել են երկրի անմիջական հարևանությամբ երկու համաշխարհային պատերազմներից: Ի պատասխան հակառակ տարածված համոզմունքին, թե այդ ամենը պայմանավորված է բացառապես Շվեյցարիայի ֆինանսական նշանակությամբ, հարկ է նշել, որ ռազմական առումով անպատրաստ ֆինանսական կենտրոնը կդառնա էլ ավելի գրավիչ թիրախ գլոբալ հավակնություններ ունեցող հարևանների համար: Ուստի Շվեյցարիայի չեզոքության պահպանման գլխավոր գործոնը ցանկացած պատերազմի պատրաստ լինելն է։ 

Ավելացնել նոր մեկնաբանություն

Ավելին հեղինակից

JUIYR
Մոսկվան զանգվածային հարձակման է ենթարկվել ուկրաինական ԱԹՍ-ների կողմից. օդանավակայանները կաթվածահար են եղել
https://ru.apa.az/aziya/mid-turcii-osuzdaet-ataki-indii-na-mirnyx-zitelei-i-grazdanskuyu-infrastrukturu-v-pakistane-609775
Թուրքիայի ԱԳՆ-ն դատապարտել է Հնդկաստանի հարձակումները Պակիստանի քաղաքացիական բնակչության և ենթակառուցվածքների վրա
Սերբիայի նախագահ Ալեքսանդր Վուչիչի ինքնաթիռը Ռուսաստանի վրա ուկրաինական անօդաչու թռչող սարքերի հարձակման պատճառով հարկադիր վայրէջք է կատարել Բաքվում՝ վախենալով, որ կարող է խոցվել ռուսական հակաօդային պաշտպանության համակարգերի կողմից: Այս մասին գրել են ադրբեջանական լրատվամիջոցները:
Մոսկվա ուղևորվող Սերբիայի նախագահի ինքնաթիռը հարկադիր վայրէջք է կատարել Բաքվում
լկհղո
Բայրամովն իրաքցի գործընկերոջ հետ քննարկել է Հայաստանի հետ խաղաղության գործընթացը
Զեկույցը հերթական անգամ կոչ է անում Թուրքիային ճանաչել Հայոց Ցեղասպանությունը՝ որպես Թուրքիայի և Հայաստանի ժողովուրդների միջև իրական հաշտեցման ճանապարհ հարթելու միջոց, և լիարժեք հարգել հայկական մշակութային ժառանգությունը պահպանելու իր պարտավորությունները։
Եվրախորհրդարանը Թուրքիային կոչ է արել կառուցողական լինել ՀՀ-Ադրբեջան կարգավորման գործընթացում
Նոր Սահմանադրության տեքստը մշակման փուլում է. ես միշտ նշում եմ, որ տեքստը 10 ամսվա ընթացքում պատրաստ կինի. Գալյան
Նոր Սահմանադրության տեքստը մշակման փուլում է. ես միշտ նշում եմ, որ տեքստը 10 ամսվա ընթացքում պատրաստ կինի. Գալյան
ԱՄՆ նախագահի՝ Ուկրաինայի հարցով հատուկ ներկայացուցիչ Քիթ Քելլոգը հայտարարել է, որ Ուկրաինան համաձայնել է Ռուսաստանի հետ համապարփակ զինադադարի, որն առաջարկել էր ամերիկյան կողմը։   Նրա խոսքով՝ այժմ զինադադարի հիմնական խոչընդոտը ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն է։
Այժմ խոչընդոտը Պուտինն է. Քելլոգ
Պապիկյանն ու Կիպրոսի պաշտպանության նախարարը քննարկել են պաշտպանության բնագավառում համագործակցությանը վերաբերող հարցեր
Պապիկյանն ու Կիպրոսի պաշտպանության նախարարը քննարկել են պաշտպանության բնագավառում համագործակցությանը վերաբերող հարցեր
«Ոչ ոք չպետք է պատրանքներ ունենա: Հյուսիսատլանտյան դաշինքի ցանկացած գործողություն Հարավային Կովկասում ուղղված չէ անվտանգության ամրապնդմանը, այլ այնտեղ անկայունության և ռազմաքաղաքական լարվածության գոտի ստեղծելուն», - ընդգծել է Զախարովան։
ՆԱՏՕ-ն շարունակում է Հարավային Կովկասի երկրներին իր ազդեցության գոտի ներքաշելու կուրսը. ՌԴ ԱԳՆ
Փաշինյանը ծրագրում է գալ Հաղթանակի օրվա տոնակատարություններին. Զախարովա
Փաշինյանը ծրագրում է գալ Հաղթանակի օրվա տոնակատարություններին. Զախարովա
Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան համահայկական միությունը հայտարարություն է տարածել, որտեղ անդրադարձել է Համայն Ռուսիո պատրիարք Կիրիլի Բաքու կատարած այցին։
Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան միությունը դատապարտել է Համայն Ռուսիո պատրիարք Կիրիլի այցն Ադրբեջան
Քննարկման ընթացքում կարևորվել է Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի իրագործման ռազմավարական նշանակությունը՝ ընդգծելով, որ այն առանցքային նշանակություն ունի Հայաստան-Եվրոպական միություն գործընկերային հարաբերություններում։
Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել են ՀՀ-ԵՄ համագործակցության շրջանակում իրականացվող ծրագրերը
Ժամեր առաջ Իսրայելի բանակը կոչ էր արել բոլորին անհապաղ լքել Եմենի մայրաքաղաք Սանայի միջազգային օդանավակայանը և հարակից տարածքները
Իսրայելը հարվածներ է հասցնում Եմենի մայրաքաղաք Սանային
«Միջադեպի կապակցությամբ մեր դեսպանատան միջոցով անմիջապես կապ է հաստատվել ՌԴ ԱԳՆ-ի հետ: ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչը հայտարարել է, որ դեպքը կհետաքննվի, սակայն որոշման պատճառների մասին բացատրություն չի տվել», - ասված է հաղորդագրությունում:
Ռուսական կողմի որոշումը համարում ենք անբարյացակամ քայլ և ակնկալում բացատրություն. Ադրբեջանի ԱԳՆ
Գերատեսչության փոխանցմամբ՝ փոխանակումը հնարավոր է դարձել Արաբական Միացյալ Էմիրությունների միջնորդությամբ։
ՌԴ-ն ու Ուկրաինան գերիների փոխանակում են իրականացրել «205-ը՝ 205-ի դիմաց» ձևաչափով
Թեհրանը ողջունում է Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղության պայմանագրի տեքստի շուրջ համաձայնությունը:   Ինչպես հաղորդում են ադրբեջանական լրատվամիջոցները, այս մասին Բաքվում Միջազգային հարաբերությունների վերլուծության կենտրոնում կազմակերպված միջոցառման ժամանակ հայտարարել է Իրանի փոխարտգործնախարար Սաիդ Խաթիբզադեն:
Փեզեշքիանը կարող է միջնորդ հանդիսանալ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հարցում. Իրանի ԱԳ փոխնախարարը՝ Բաքվում
Զուգահեռաբար ցուցադրվել են արխիվային կադրեր, որոնցում երևում են Սերժ Սարգսյանը, Մովսես Հակոբյանը, Մոնթե Մելքոնյանը։  Այնուհետև ցուցմունք են տվել «տուժած» ադրբեջանցիները։  Հաջորդ «նիստը» տեղի կունենա մայիսի 8-ին։
Բաքվում կայացել է Արցախի նախկին ղեկավարների շինծու գործով հերթական կեղծ դատական նիստը. «հարցաքննվել է» Դավիթ Իշխանյանը (լուսանկարներ)
Պաշտպանության նախարարության լրատվական ծառայությունը, եթե նման դեպքեր արձանագրվում են, անպայման իրազեկում է և՛ պաշտոնական, և՛ բոլոր հաղորդակցման միջոցներով․ լրագրողների հետ զրույցում ասել է ՊՆ փոխնախարար Արման Սարգսյանը՝ պատասխանելով հարցին՝ արդյոք սահմանին դեռ կրակոցներ արձանագրվում են։
Չկա հաղորդագրություն, չկա կրակոց․ ՊՆ փոխնախարար
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հետ ունեցած հեռախոսազրույցի ժամանակ վերջինիս հրավիրել է Թուրքիա։
Էրդողանը Թրամփին հրավիրել է Թուրքիա
Սահմանապահ զորքերի զինծառայողին անզգուշությամբ ինքնասպանության հասցնելու գործով մեկ անձ կալանավորվել է։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում հայտնել է ՔԿ մամուլի քարտուղար Կիմա Ավդալյանը։
Սյունիքում սահմանապահ զորքերի զինծառայողին ինքնասպանության հասցնելու գործով մեկ անձ է կալանավորվել
Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը օրինական ռազմական թիրախ է համարելու ցանկացած երկիր, որի տարածքից կարող է հարձակում գործել Իրանի վրա։  Այս մասին հայտարարել է Իրանի արտաքին գործերի նախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Իսմայիլ Բաղային։
Իրանը սպառնում է հարվածներ հասցնել այն երկրներին, որտեղից կարող են հարձակումներ գործել իր վրա
Ռոււսաստանի ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը մոտ ապագայում կայցելի Հայաստան։ Այս մասին լրատվամիջոցներին ասել է Հայաստանի ԱԳ նախարարության խոսնակ Անի Բադալյանը:  ԱԳՆ-ն ամսաթիվը կծանուցի այցին ավելի մոտ ժամկետում։
ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը կայցելի Հայաստան
Միջոցառման ավարտին ռազմական ոստիկանության մի շարք զինծառայողներ ծառայողական պարտականությունները բարեխղճորեն կատարելու և օրինակելի ծառայության համար պարգևատրվել են գերատեսչական մեդալներով։
Տեղի է ունեցել ՀՀ ՊՆ ռազմական ոստիկանության կազմավորման 33-րդ տարեդարձին նվիրված հանդիսավոր արարողություն
ըե
Թեհրանն առաջարկել է Իրան-Ադրբեջան-Վրաստան տարանցիկ միջանցք ստեղծել
Ադրբեջանն Արցախում շարունակում է ոչնչացնել հուշարձաններ, խաչքարեր։ Այս մասին տեղեկանում ենք Artsakh Monuments-ի տարածած հայտարարությունից։  «Բարբարոս Ադրբեջանի հակահայ, հակամշակույթ ավերիչ քաղաքականությունը անարգել շարունակվում է Արցախում։ Անխնա ոչնչացվում է, ամեն ինչ, ինչ հայկական է։  Քոչվորները ավերել են Մարտակերտի շրջանի Վանք գյուղի 1941-45թթ հայրենական պատերազմի զոհերի հուշարձանը, արցախյան ազատամարտի զոհերի հիշատակը հավերժացնող խաչքարն ու զոհված ազատամարտիկների պատկերաքանդակներով հուշապատը»,-ասված է հայ
Ադրբեջանն Արցախում շարունակում է ոչնչացնել հուշարձաններ, խաչքարեր (լուսանկար)
Ոչ մեկը քնած չի եղել, մի հոգի է մահճակալի վրա եղել: Տարբեր տեղեր են եղել, մեկը ինչ-որ վառարանի մոտ է եղել վառված, մյուսը լուսամուտի մոտ, նույնիսկ մի երկուսը դոշակներով փաթաթված էին:   Գեղարքունիքի մարզի Սևանի նստավայրում Ազատ գյուղի զինվորական կացարանում բռնկված հրդեհի ու դրա հետեւանքով 15 զինվորի մահվան դեպքի քննության գործով մայիսի 2-ի դատական նիստին այսպիսի սկանդալային հայտարարություն արեց 55.705 զորամասի մարտական հերթապահության գծով տեղակալ, գործով վկա Ռադիկ Գևորգյանը:
Հրդեհից զոհված զինվորներից ոչ մեկը քնած չի եղել. մեկը լուսամուտի, մյուսը վառարանի մոտ է եղել. հրամանատարը բացահայտում արեց - Առավոտ
Վենսը
Ուկրաինական հակամարտությունը մոտ ապագայում չի ավարտվի․ Վենս
 Իրանը, Միացյալ Նահանգները և Օմանը համաձայնության են եկել հետաձգել անուղղակի բանակցությունների չորրորդ փուլը, որը նախատեսված էր մայիսի 3-ին Հռոմում։  Ինչպես փոխանցում է IRNA-ն, այս մասին հայտարարել է Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբբաս Արաղչին։
ԱՄՆ-Իրան բանակցությունների չորրորդ փուլը հետաձգվել է․ Արաղչի
Նախնական տեղեկություններով, դիտորդը մահացել է սրտամկանի ինֆարկտից:
ՀՀ-ում մահացած են հայտնաբերել ԵՄ դիտորդի․ News
Վերջում Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն ընդգծել է «Այն, որ Թուրքիան հուսալի հանգրվան է դարձել Եվրոպայում էներգետիկ ճգնաժամերի ֆոնին, պատահականություն չէ»:
Թուրքիան կդառնա համաշխարհային խաղացող․ Էրդողան