Արշավիր Շիրակյան. «Նեմեսիսի» լեգենդը
Հայ վրիժառու և ազգային ականավոր գործիչ Արշավիր Շիրակյանը (1900-1973) հայոց «Նեմեսիս» հատուցման գործողության պատվո շարքում երկրորդն է համարվում՝ 1921 թվականին երիտթուրքերի կառավարության ներքին գործերի նախարար և Հայոց ցեղասպանության գլխավոր կազմակերպիչ Թալեաթ փաշային գնդակահարած Սողոմոն Թեհլիրյանից հետո:
1920-1922 թթ. Արշավիր Շիրակյանի ապրած բուռն տարիները նման են եղել աներևակայելի դրվագներով լի հագեցած մի արկածային ֆիլմի: Այդ ամենի մասին նա հետագայում գրել է ինքնակենսագրական «Կտակն էր նահատակներուն» գրքում, որը հրատարակվեց 1965 թվականին՝ Մեծ եղեռնի 50-ամյա տարելիցին:
1920 թ. մարտի 27-ին Արշավիրն իրականացրեց իր առաջին հատուցման գործողությունը: «Նեմեսիսի» պատասխանատու մարմնի առաջադրանքով Կ. Պոլսի մարդաշատ փողոցներից մեկում օրը ցերեկով նա գնդակահարեց հայ դավաճան Վահե Իհսսանին, որը 1915 թվականին ձերբակալված պոլսահայ մտավորականների ցուցակների կազմողն էր եղել:
Շուտով Արշավիրն իր նոր ընկեր, վրիժառու Արամ Երկանյանի հետ մի նոր առաջադրանք է ստանում՝ վերացնել Բաքվում գտնվող Էնվեր և Խալիլ փաշաներին:
Եվ ահա 1921 թվականի դեկտեմբերի 5-ին Հռոմում, տակավին 21 տարեկան հասակում՝ Արշավիրը փայլուն կերպով իրականացնում է Օսմանյան Թուրքիայի վարչապետ Սայիդ Հալիմի ոչնչացումը: Ողջ գործողությունը վայրկյաններ տևեց, բայց դրանում խտացված էր ցեղասպանությունը վերապրած հայության համընդհանուր մեծ վրեժը: Ֆիզիկական հիանալի պատրաստվածություն ունեցող Արշավիրը կարողանում է ընթացքից ցատկել Հալիմին տեղափոխող կառքի ոտնատեղին և ատրճանակի դիպուկ կրակոցով՝ քունքից ակնթարթորեն պատուհասում նախկինում թուրքական կառավարության բարձրագույն պաշտոնը զբաղեցրած, մոլի հայատյաց պետական ոճրագործին: 1915 թվականին Հալիմի ձեռքում էր փաստացի գտնվում Օսմանյան Թուրքիայի ողջ վարչատարածքային չինովնիկական ապարատը, և նա վիլայեթներում հայերի կազմակերպված տեղահանման և բնաջնջման հրեշավոր ծրագրի թիվ մեկ պատասխանատուն էր հանդիսանում:
1922 թվականի ապրիլի 17-ին Բեռլինում Արշավիր Շիրակյանը և Արամ Երկանյանը համատեղ գործողությունով ոչնչացնում են Ցեղասպանության գլխավոր կազմակերպիչներից հաջորդ երկուսին` երիտթուրքերի պարագլուխներ Բեհաէդդին Շաքիրին և Ջեմալ Ազմիին:
1923-ին Արշավիրը կնոջ՝ Գայանեի հետ մեկնեց հեռավոր Ամերիկա` մշտապես բնակվելու և փաստացի կյանքը զրոյից սկսելու համար: Նրանք հաստատվում են Նյու Յորքում, այստեղ է ծնվում նրանց դուստրը՝ Սոնիան: Շիրակյանները հիմնում են արևելյան գորգերի վաճառախանութ և հաջողությամբ զբաղվում ձեռնարկատիրությամբ: Արշավիր Շիրակյանը հետագա տարիներին ակտիվ հասարակական գործունեություն է ծավալել՝ մշտապես մասնակից լինելով Ամերիկայի հայկական համայնքի ներքին կյանքին: Մեծ հայորդին մահացավ 1973 թվականի ապրիլի 12-ին և թաղված է Նյու Ջերսիի գերեզմանատանը:
Ավելացնել նոր մեկնաբանություն